De renovatie van het historische Binnenhof in Den Haag is naar verwachting in de zomer van 2031 afgerond. Bezoekers en omwonenden kunnen dan weer over het Binnenhof wandelen. De eerste gebruikers krij
Planning en toegang
De renovatie van het historische Binnenhof in Den Haag is naar verwachting in de zomer van 2031 afgerond. Bezoekers en omwonenden kunnen dan weer over het Binnenhof wandelen. De eerste gebruikers krijgen vanaf begin 2031 toegang tot de bouwplaats om voorbereidingen te treffen voor hun inhuizing. De verhuizing terug naar het Binnenhof wordt door de gebruikers zelf en afzonderlijk uitgevoerd.
Achtergrond en voortgang
In 2023 meldde de toenmalig minister van VRO dat de renovatie op z’n vroegst eind 2028 gereed zou zijn en werd aangegeven dat er diverse risico’s speelde en dat in 2025 een geactualiseerde planning zou worden opgesteld. Nu de meeste contracten met aannemers zijn afgesloten en ontwerpen zijn uitgewerkt, wordt de planning voor zomer 2031 als realistisch beschouwd.
Complexiteit en uitvoer
Het Binnenhof is het oudste regeringscentrum ter wereld dat nog in gebruik is en vormt al 800 jaar het hart van de Nederlandse democratie. Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening zegt: "De renovatie is een gigantisch ingewikkelde operatie." En: "Binnen een gebied van ruim 90.000 m² bevinden zich 1000en zalen, zolders en kelders. We wisten dat we rond deze tijd meer zekerheid zouden hebben over de planning. Nu is duidelijk wat er moet worden gebouwd en hoe. Meer dan 1000 vaklieden gaan er de komende jaren voor zorgen dat we de renovatie zo snel mogelijk tot een goed einde brengen."
Werkzaamheden en personeel
Vier verschillende aannemers werken samen aan een complex dat bestaat uit 20 verschillende monumenten en 65 gebouwen, met slechts drie moeilijk te bereiken en te kleine bouwplaatsen. Het Binnenhof bestaat uit meer dan 4000 kamers, kelders, zalen en gangen, waarvan de meeste monumentaal zijn en door schaarse specialisten worden gerenoveerd; een groot deel van de leidekkers in Nederland werkt op het Binnenhof.
Kosten en vergunningen
Door langere doorlooptijd en stijgende prijzen voor materiaal en lonen lopen de totale kosten op. Ongeveer 70% van de totale kosten wordt bepaald door loonkosten en afgelopen jaar zijn de kosten voor arbeid in de bouwsector met ruim 10% gestegen. Op basis van de huidige informatie komen de prognoses uit op minimaal € 2,7 miljard (prijspeil 1 januari 2026). In 2024 is het budget vastgesteld op circa € 2 miljard.
De Grafelijke zalen, waaronder de Ridderzaal, verkeren in slechte staat: vocht, lekkage, houtmieren in dragende balken en zorgen over brandveiligheid. Het Rijksvastgoedbedrijf start met het voorbereiden van het vergunningsproces voor de renovatie; dit staat los van mogelijke besluitvorming over het renoveren van de Grafelijke zalen, waarvan het eerste besluitvormingsmoment de Voorjaarsnota 2026 is. Als de renovatie van de Grafelijke zalen na zomer 2031 duurt of later begint, leidt dat tot extra kosten en overlast. Minister Keijzer informeert de Tweede Kamer over de renovatie en gaat in op een aangenomen motie.